Vào chợ ảo chọn "dế” đã không còn mới mẻ và xa lạ đối với những cư dân đi "chợ mạng" nữa. Thậm chí, người ta còn hài hước ví von rằng "chợ trời ảo" cũng giống như những "chợ cóc" ven đường: không khí tấp nập, tự do thoải mái; chủng loại "dế” đa dạng và dĩ nhiên giá thành rẻ hơn rất nhiều so với siêu thị mobile.
“Dế” gáy chợ ảo
Nếu bạn phải dùng chỉ một từ để diễn tả cảm giác ban đầu của mình khi lò dò đặt chân vào địa chỉ: www.muabanraovat.com thì đó chỉ có thể là: “Choáng!”. Đúng là phải vào cái nơi mà được coi là “eBay của Việt Nam" này bạn mới có thể thấm thía được hết ý nghĩa của câu tục ngữ: “Tấc đất, tấc vàng”.
 |
| Đúng là phải vào cái nơi mà được coi là “eBay của Việt Nam" này bạn mới có thể thấm thía được hết ý nghĩa của câu tục ngữ: “Tấc đất, tấc vàng”. |
Các banner lập lòe Flash ẩn hiện và các mục rao vặt chi chít chữ chen chân đứng san sát nhau. Rồi logo các hãng, cái chạy dọc cái dàn hàng ngang, đan nhau chằng chịt trên từng khoảng không của trang Web. Thử nhấp chuột vào mục "Điện thoại các loại”, và sau khoảng 30 giây chờ đợi, cuối cùng “shop dế” cũng được tải xuống. Lại thêm một lần nữa rối mắt bởi lời rao ở đây cũng nhiều và nhằng nhịt không kém gì ở ngoài trang chủ.
Đến đây, chúng tôi đã hiểu vì sao shop này được xếp thứ 2 trong tổng số những shop được rao bán trên chợ “giời” này: số lượng các tin vặt của nó quá lớn và đương nhiên là kèm theo đó cũng là một lượng truy cập khổng lồ của khách đi chợ ảo. Ở đây, chưa biết “nếp tẻ” thực hư thế nào nên lẽ dĩ nhiên sự ưu ái của khách dành cho những “chú dế” nào “gáy” hay và to nhất.
Nhưng phương án này quả thực không hẳn đã là tối ưu khi chúng tôi chợt phát hiện ra… “chú dế” nào ở shop cũng có tiếng “gáy” thật hấp dẫn, không ai chịu ai, ví dụ như: “Điện thoại chính hãng mới 100% siêu rẻ”; “T500, “Nữ hoàng trang sức màu đỏ Dylan giá 750.000 đồng”; “O2x3 mới 100% hàng của Đức giá cực rẻ”, hay “Motorola V3 đen 99% rẻ nhất mạng”. Thôi thì đành nhắm mắt đưa… chuột, chúng tôi chọn đại một “chú dế” có tiếng gáy ấn tượng. “Ói! Gì thế này?”- một người trong chúng tôi kêu lên đầy ngỡ ngàng khi nội dung của lời rao được hiện ra đầy đủ: “Bán Vertu mới zin 100%, giá 2,8 T - Hiện chúng tôi chuyên cung cấp sỉ và lẻ một số loại ĐTDĐ xách tay cao cấp…” và tiếp ngay dưới đó là bảng báo giá một loạt các model của một shop ĐTDĐ tại Quận Tân Bình với những con số dài ngoằng đi kèm nhưng không quên “chua” thêm dòng chữ “chất lượng tuyệt hảo”.
Chưng hửng vì mẩu tin “treo đầu dê…”, chúng tôi quyết định kiếm một “chợ cóc” khác. Và TTVNOL (www.ttvnol.com) f_361 là điểm dừng chân tiếp theo của cuộc hành trình này. f_361 là một trong những box* sôi động và “giàu có” nhất của TTVNOL - diễn đàn tiếng Việt phi lợi nhuận dẫn đầu ở Việt Nam về lượng khách truy cập. Các thành viên VIP của box này làm giàu cho box bằng lợi nhuận được tạo ra từ chính quá trình đấu giá topic hàng tháng của mình. Điều này có nghĩa các thành viên VIP hay những cửa hàng chỉ cần đăng ký 1 cái nick ở f_361 với những thông tin, chủ đề về mặt hàng di động mà họ muốn bán khách hàng có nhu cầu sẽ tự liên lạc trực tiếp với họ.
 |
| (Ảnh: eChip Mobile) |
Bên cạnh đó, các thành viên khác có thể kiếm tiền qua các giao dịch và như vậy cũng đã làm cho họ trở thành những “dân buôn” kỳ cựu nhất mạng TTVNOL. Lẽ dĩ nhiên các “dế” được trưng bày tại box này cũng có những kiểu “gáy” rất sinh động và có phần “pro” hơn so với các shop khác. “Bán điện thoại 145.000 đồng”. Tâm lý tò mò và ham của rẻ đã một lần nữa khiến chúng tôi chọn lời rao này ngay từ cái nhìn đầu tiên. Và lại thêm một lần nữa bị hụt hẫng khi mà đập vào mắt một dòng tin lớn: “Nokia N-Gage hàng công ty còn 98%: màn hình màu âm thanh nổi, MP3, MP4 bán 1,4 triệu; mua bán tại nhà, bảo hành vô tư”. Để rồi sau khi các món ngon được trưng bày ra hết chủ nhân của tin này mới tạ lỗi độc giả bằng việc “tái bút” ở dưới một dòng chữ nho nhỏ, mà lẽ ra nó đã phải là nội dung chính của tin: “Bán thêm con máy còi Samsung 2400, sóng khỏe, Pin 4 ngày; giá 145.000”. (!!!)
Một anh bạn ngồi ở cabin chat bên cạnh nhún vai giải thích một cách hóm hỉnh: “Chà, chuyện thường ngày ở phố huyện mà. Người ta không cho “dế gáy” theo cách đó chắc gì mấy người chịu thăm tin?” Anh cũng cho biết thêm: Cũng phải thông cảm vì bây giờ số lượng tin rao vặt quá nhiều, khách truy cập đi xem hàng cũng không có nhiều thời gian lang thang dạo được hết “chợ cóc”. Hầu hết họ đi xem theo kiểu “cưỡi… vũ trụ coi hoa” nên “tít” của những mẩu tin đóng vai trò rất quan trọng. Chỉ có những “dế” nào “gáy” với "tít" thật kêu hoặc giật gân mới níu được mắt khách. Biết là thế nào xem xong, khách mát tính nhất cũng phải lầm bầm rủa… thầm vì có cảm giác mình bị gạt nhưng cũng đành chịu thôi, ít nhiều thì thông tin cần bán cũng đến được với khách. Àu đó cũng là một chiêu thức tiếp thị.
Mới dạo chợ có một lúc, chưa mua gì mà quả thật những người viết bài này đã phải chóng mặt, nhức đầu vì tiếng “dế gáy”.
Chất lượng có là “ảo”?
Nghe bạn bè chỉ dẫn, anh Tùng cũng thử vào một địa chỉ rao vặt để chọn một “chú dế” rẻ như ý. Sau một hồi “ngâm cứu” hai trang tin chằng chịt các mẩu rao bán ĐTDĐ cũ lẫn mới, cuối cùng anh cũng đã chọn ra được một mẩu tin: “Nokia 6260 nắp gập, xoay, chụp hình, quay phim, nghe nhạc, xem phim, chuông có lời, màn hình màu, thẻ nhớ 128 MB. Máy rất mới, giá rẻ 2,2 triệu, có thương lượng. Liên hệ: H 091362xxxx”.
Vốn thích “chú dế” này từ khá lâu, anh lập tức liên hệ ngay với người đăng tin và cũng may mắn được cho một cái hẹn gặp tại quán café Trung Nguyên trên đường Ba Tháng Hai. Y hẹn, anh Tùng gặp được người tên H. Khi xem thử chiếc máy, anh thấy nó còn mới thật, các chức năng cơ bản như nghe, gọi và nhắn tin hoàn toàn đầy đủ. “Thấy anh cũng thích nó quá, mà tui dư máy cũng chả làm gì nên bán cho anh, chắc giá 2 triệu”- H. tỏ vẻ thông cảm trước vẻ mặt háo hức của anh Tùng. Và thế là giao dịch đã thành công.
Mua được “con dế” thông minh giá lại bình dân hết cỡ, anh Tùng nghĩ là mình đã gặp may lớn. Tuy nhiên, niềm vui của anh chẳng “tày gang’ khi sang đến ngày thứ sáu, chiếc Nokia 6260 của anh không dưng bị chết ngóm. Nhớ đến cái hẹn “bảo hành một tuần” mà H. đã nhiệt tình bảo đảm hôm mua hàng, anh liền gọi lại ngay cho H., tức thì: “Ủa, thế là sao? Con máy đó tôi dùng riết mà đâu có bị gì”. Và cuối cùng, kèm theo vài câu an ủi vẻ như rất lấy làm tiếc là một câu kết luận ráo hoảnh: “Bệnh của máy rẻ tiền là thế mà. Thôi nhé!”.
Lỡ mua rồi chẳng biết làm gì hơn, anh Tùng chỉ còn biết đem máy đến cửa hàng ở phố Hùng Vương với hi vọng nó chỉ bị hỏng một lỗi nhỏ. Kết quả của lần đi sửa máy đó thế nào thì có lẽ không cần phải bàn nhiều vì sau đó anh Tùng đã không còn sử dụng “chú dế” đó nữa: “Tôi đã bán lại cho tiệm đó luôn với giá của… linh kiện” - anh tâm sự - “Tiếc của thì cũng có, nhưng xót xa lại càng nhiều hơn khi vài hôm sau lại gặp anh H. đó vắt vẻo trên chợ giời rao bán tiếp những chiếc ĐTDĐ khác. Không biết ai sẽ là nạn nhân tiếp theo đây?”
Thực tế là anh Tùng đã vô tình ghi danh mình trong “danh sách những khách hàng xấu số” của “chợ dế ảo”. Có một sự thật hiển nhiên đến mức khá phũ phàng là hầu như không tháng nào trên các “shop dế ảo” không có những bài khiếu nại hay tố cáo về việc giao dịch trên chợ ảo. Khi thì: “anh A này bán hàng lởm”, “anh B không bảo hành đúng quy định”, có khi cả một cửa hàng cũng bị tố cáo vì ăn gian làm dối… Ìt ai ngờ rằng núp bóng đằng sau những lời rao bóng bẩy, chất lượng thực sự “của dế” có lẽ bị đẩy xuống hàng thứ yếu. Các ĐTDĐ mới được rao bán trên đây thực chất chính là hàng nhái của Trung Quốc mà không dưới một lần báo chí đã cảnh báo.
V.L một dân buôn khác tiết lộ với chúng tôi rằng: nguồn của những “chú dế” trên hầu hết là hàng cũ bị hư hỏng nặng, được đem đi “xả hàng”. Nhiều cửa hàng bán ĐTDĐ cũ đã chọn các trang rao vặt làm điểm để “tống khứ” những chiếc máy bị hư hỏng nặng vì sợ nếu bán tại cửa hàng mình khách hàng có thể lui tới bắt đền. Nhưng “sự thực là không có cách nào kiểm chứng được chất lượng và độ tin cậy của nguồn tin đăng rao vặt” - anh Tuấn, một “tay buôn” có thâm niên tại f_361 với nick tuanden, đã phải thầm công nhận - “Chỉ cần đăng ký một tài khoản ảo là bạn đã có thể đăng tin rao vặt và tiến hành giao dịch được. Khi có tranh chấp nảy sinh thì mọi việc cũng đã xảy ra rồi và dù có giải quyết như thế nào đi nữa thì thiệt hại trước mắt vẫn thuộc về khách mua hàng.”
Sau khi cay đắng nhận ra mình bị “lừa”, không ít người lại vội vã tìm cách đẩy “dế” đi cho một người khách vô tội khác. Cứ thế, một vòng lẩn quẩn khiến cho cùng một “chú dế” có thể bị “tour” đến mấy lần ở nhiều “chợ dế” khác nhau. Dễ dàng đăng ký, dễ dàng được chấp nhận tài khoản ảo và nghiễm nhiên có “đất” nên những “con buôn” "chợ ảo" này càng có nhiều cơ hội để thực hiện hành vi lừa đảo, đặc biệt là đối với những khách hàng thiếu kinh nghiệm. Nhưng không hẳn là những tranh chấp phát sinh trong quá trình mua “dế” đều chỉ từ một phía khách hàng. Cư dân của box ĐTDĐ f_361 chắc hẳn đến bây giờ vẫn còn nhớ đến vụ kiện xuyên Việt tưng bừng box dạo nọ. Một thành viên f_361 ở trong Nam gửi đơn lên diễn đàn để “kiện” một thành viên khác ở tận Hà Nội vì lý do: đã chuyển hàng thành công nhưng mãi mà không thấy tiền được hồi âm lại.
“Giang hồ quả là… hiểm ác” - đến một khách hàng kỳ cựu của “chợ dế ảo” cũng phải buột miệng than.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận việc một số cửa hàng vì không có ưu thế mặt bằng và không có điều kiện đầu tư cho các chiến dịch quảng cáo rầm rộ nên đã chọn các “chợ cóc” này để giới thiệu sản phẩm của mình. Không quá khó để nhận ra các cửa hàng này vì họ có ghi rõ ràng địa chỉ của mình cho người đọc có thể tìm đến và tiện liên lạc sau giao dịch.
“Vàng thau lẫn lộn”, nhưng chắc không ai dám thử lửa dù chỉ một lần vì mỗi lần đem thử, bao nhiêu tiền của cũng bị cháy theo?
Những chợ "dế" ảo nhìn chung cũng giải quyết được một cách khá thỏa đáng nhu cầu rao vặt của người dùng. Nhưng đứng về góc độ khách đi chợ, thì người tìm mua “dế” cũng nên tự trang bị cho mình một kiến thức nhất định về ĐTDĐ để không bị trở thành nạn nhân của các “thợ thuốc”. Còn dưới góc độ kinh doanh, thương mại điện tử, hy vọng các nhà quản lý sẽ có những chế tài cụ thể để hạn chế được tối đa những tiêu cực ảo nhưng lại gây tác hại thật.
